Francis Fukuyama en het mysterie van het bewustzijn. Editors | 29 november/december 1999 issue In 1989 schreef Francis Fukuyama, dat de geschiedenis haar einddoel had bereikt. De ijzersterke combinatie van liberale democratie en kapitalistische markteconomie was - in zijn visie - het beste dat de mensheid kon voortbrengen. De timing van het artikel was perfect: het communisme was in zijn doodsstrijd verwikkeld en nog geen half jaar na het verschijnen van het artikel The End of History viel de Berlijnse muur. Fukuyama werd wereldberoemd. Onlangs blikte Fukuyama na tien jaar terug op het artikel waarmee hij destijds furore maakte. Met tevredenheid stelde hij vast, dat de loop van de geschiedenis van het laatste decennium zijn visie heeft onderschreven. Markteconomie en democratie hebben in het afgelopen decennium inderdaad vele nieuwe zielen gewonnen. Het zou best kunnen, dat het organisatietalent van de mensheid zijn toppunt heeft bereikt. De mens is er aardig in geslaagd de wereld om hem heen te ordenen. Tegelijkertijd tast hij vrijwel voortdurend in het duister als het om zijn eigen innerlijke belevingswereld gaat. Een wolkenkrabber bouwen is voor de mens eenvoudiger dan doordringen in zijn eigen bewustzijn. Er zijn aanwijzingen dat het mysterie van het bewustzijn in het