Geen koeien meer nodig

Als we Peter van der Wel mogen geloven, komt het goed met ons en met de wereld. Hij vertelt en schrijft er graag over, om aan iedereen die het wil horen en lezen duidelijk te maken waar zijn hoop op is gebaseerd. Noem het zijn missie, zijn werk, zijn missiewerk.

DOOR: PETER VAN DER WEL

Laat ik beginnen met op te merken dat ik niets tegen boeren heb. Integendeel zelfs. Ik heb wel iets tegen het systeem waarin zij – maar ook wij – gevangen zitten. We weten allemaal dat de Nederlandse boer zeer innovatief is en zeer efficiënt werkt. Maar ik zet als econoom mijn vraagtekens bij onze voedselproductie. Voedselproductie is het omzetten van zonne-energie in chemische energie voor onze lichamen. De manier waarop wij dat nu organiseren, is extreem inefficiënt.
Puur economisch bekeken, is het niet slim om 25 kilo plantaardig eiwit aan een koe te voeren om er één kilo rundvlees voor terug te krijgen. Of om twee derde van alle mais die wij wereldwijd produceren (voldoende om de hele bevolking van India en China te voeden) te laten verdwijnen in de magen van hongerige dieren.

Bonen en mammoetvlees

Niet iedereen houdt van bonenschotels met mais, maar gelukkig zijn de innovaties vergevorderd. In de supermarkt zien we steeds meer plantaardige alternatieven voor vleesproducten, maar ook voor ei, kaas, vis en zelfs ander seafood. Niet alleen de supermarkt kiest voor plantaardig, ook McDonald’s en KFC verkopen veggieburgers en veganuggets.
Maar het wordt nog mooier. Binnenkort hoeven we ook ons vlees niet meer te laten staan. We hoeven zelfs onze steak niet in te leveren. En dan kom ik bij precisiefermentatie en kweekvlees. Met precisiefermentatie en kweekvlees maken we geen vleesvervangers, maar echt vlees. Alleen niet meer gemaakt van dode productiedieren.
Dit gaat gegarandeerd grote gevolgen hebben voor de vleesmarkt en de veeteelt. Dit nieuwe vlees biedt namelijk vele voordelen. Kweekvlees is bijvoorbeeld veiliger dan vlees uit de vleesindustrie. Het huidige vlees bevat maar al te vaak hormoon- en medicijnresten en soms zelfs ziekteverwekkers. Het is ook nog eens gezonder, want veel (vooral rood) vlees is niet echt gezond. En het is straks ook smakelijker. Want we hoeven ons niet te beperken tot rundersteaks en Wagyu-lapjes. We kunnen dadelijk allerlei soorten vlees printen. Rinocerosvlees, tijgervlees, mammoetvlees, verzin het maar. En bovenal is het straks ook nog eens veel goedkoper. Hier gaat de wet van ‘Gewin, Gemak en Genot’ de komende jaren zorgen voor een onverwacht snelle eiwittransitie.

‘We kunnen deze problemen binnen vijftien jaar oplossen.’

Drie transities

Nu maak ik de stap naar enkele problemen die dagelijks het nieuws beheersen. De stikstofcrisis, de mestcrisis, CO2-uitstoot, giftige uitlaatgassen, milieuvervuiling, natuurverlies, grondstoftekorten, tekorten aan landbouwgrond en ruimte voor woningen en hernieuwbare energie. Wat als ik je vertel dat we al deze problemen binnen vijftien jaar kunnen oplossen? En dat zonder draconische maatregelen, zonder welvaartsverlies en zonder daling van onze levensstandaard?
Het antwoord ligt in innovatie, niet alleen in de eiwittransitie zoals hierboven beschreven, maar ook in een versnelde transitie naar zon, wind en batterijen en een versnelde overstap naar e-mobility.
Deze innovaties zijn niet alleen goed voor het milieu, maar leiden ook tot een gezonder leefklimaat. Zij stellen ons in staat om de bovengenoemde problemen op te lossen en tegelijkertijd onze welvaart te vergroten. Want met deze drie innovaties maken we Nederland volledig energieneutraal en beëindigen we onze afhankelijkheid van de import van aardgas en aardolie.
Het mooie is dat we deze drie transities al voor tachtig procent kunnen bekostigen uit de afbouw van de fossiele subsidies en dat we die overige twintig procent daarna ruimschoots terugverdienen. Want als die windmolens en zonnepanelen eenmaal zijn terugverdiend, blijven zij (bijna) gratis groene energie leveren.

Onderbouwing

Het beste van alles is dat deze oplossing al is onderbouwd in de berekeningen en onderzoeksrapporten van instituten zoals de VN, de Wereldbank, de EU en de OESO en universiteiten zoals die van Oxford en Helsinki. Dus wat ik hiervoor beschreef is geen utopie, maar een realistische oplossing die binnen handbereik ligt.
Voor veel mensen is dit een bijna ongelofelijk verhaal. En natuurlijk komt er meer bij kijken dan simpelweg even innoveren. Zoals de Engelsen zeggen: the devil is in the details. Daarom heb ik een boek geschreven met als titel De goede toekomst. Het is gebaseerd op de gelijknamige lezing die ik de afgelopen jaren vele malen mocht verzorgen. In dit boek staat niet alleen de onderbouwing van dit verhaal, maar ook wat je daar als gewoon mens en als medewerker of bestuurder van een bedrijf, overheid of andersoortige organisatie aan kunt bijdragen.
Deze innovaties zullen de Nederlandse politiek en sectoren zoals veeteelt, woningbouw en mobiliteit uit de klem halen waarin ze elkaar nu hebben vastgezet en maken Nederland bovendien verder leidend als koploper in economische en maatschappelijke innovatie.
Het enige wat we nodig hebben, is de visie en de politieke wil om samen te werken en te zorgen dat deze oplossing snel wordt bereikt. •

Peter van der Wel is econoom, toekomstverkenner, medeoprichter van de Dutch Future Society en bestuurder van de Ruigoord Academie. Hij geeft al vele jaren lezingen over wat ons te wachten staat én hij noemt zichzelf een optimist. ‘Ik ben begonnen als leraar, om jongeren op te leiden zodat ze voor een betere toekomst zouden kunnen zorgen’, vertelt hij. ‘Ik was een halve hippie en voor de andere helft politiek actief. Dus niet het type dat zich terugtrekt op zijn boerderijtje om te zien hoe anderen alles opmaken en de wereld naar de verdoemenis laten gaan. Ik ben voor vrijheid en authenticiteit, maar ook zo realistisch dat ik de noodzaak zie om de structuren in de samenleving aan te passen.’
Bijna tegelijk met het verschijnen van dit blad ligt zijn nieuwste boek met de veelzeggende titel De goede toekomst in de winkel. Het bevat een onderbouwd perspectief op een toekomst die er wezen mag.
[einde kader]

De goede toekomst is verkrijgbaar in de webshop.