Hoeveel hebt u er gekregen? Het kerstkaartencircus heeft weer op volle toeren gedraaid en u hebt ongetwijfeld weer een fraaie verzameling van al dan niet uitklapbare, door al dan niet bekenden al dan niet leesbaar ondertekende kerstkaarten ontvangen. Jurriaan Kamp | 12 januari/februari 1997 issue Natuurlijk waren er de dierbare groeten van verre vrienden of familie vergezeld van de laatste foto\'s van hun kinderschare, maar het gros hebt u minzaam geopend en op de stapel gelegd of aan het reeds overvolle rode lint gehangen. Dit is niet de inleiding voor een sombere milieuvisie, voor de opmerking dat weer miljoenen bomen zijn verspild aan het eindejaarsritueel. Het spreekt voor zich dat de natuur de kerstkaart kan missen als kiespijn. Maar het gaat mij om de betekenis van al die wensen. Wat brengen door de drukpers geproduceerde en machinaal verstuurde en vluchtig bekrabbelde \'prettige feestdagen\' en \'seasons greetings\' over? De kerstkaart is verworden tot een onpersoonlijk, massaal - en dus nietszeggend - ritueel. Het doet mij denken aan die dagelijkse vraag \'hoe gaat het?\' waarop een standaard \'best\' dient te volgen. Wie zich niet aan dat ritueel houdt, veroorzaakt verwarring bij de gesprekspartner. Laatst ontmoette ik een Amerikaan die zijn vrienden op