De werkelijkheid bestaat niet, overal zijn retoucheringen te vinden. ‘Er bestaan geen feiten, alleen interpreta-ties.’ Het was een bevrijdende constatering. Ooit. Nietzsche had het trouwens niet van zich-zelf. Hij redeneerde voort op de observaties van de klassieke stoïcijnen die stelden dat niet de feiten van belang zijn, maar hoe wij ons tot die feiten verhouden. Daarin zijn we vrij. Maar Nietzsche gaf aanleiding tot een extreme, té extreme consequentie: dat feiten er niet toe doen. Dan wordt het oppassen. Hij loste daarmee het openingssalvo voor het postmo-dernisme. En nu zitten we met de gebakken peren. De bevrijding van toen leidde ons naar een nieuwe mentale gevangenis: alles is waar, het is maar hoe je het bekijkt... Zo zwaaien we de waarheid uit, zonder een redelijk alternatief. En dat is bloedlink. Het betekent immers niet dat alle interpretaties even waar zijn, en dus evenveel waard. Sommige zijn méér waar dan andere: ze zijn waarachtiger. En er zijn nog altijd flagrante leugens, onwaarheden, retoucheringen, interpretaties die kant noch wal raken. Want interpretaties hebben nog altijd feiten nodig. Nietzsche ging een brug te ver. Wat hem ook wel zo leesbaar maakt. De kunst van het retoucheren Een voorlopig dieptepunt van het postmoderne retoucheren