‘Vuile pannenkoek dat je daar rondloopt!’

De schielijke schoonheid van…

Schoonheid schuilt in het oog van de aanschouwer. Te zien in een verroest industrieel complex, in brute architectuur, in een verdorde brandnetel, de rimpels van een geliefde. Dus laten we daarnaar op zoek gaan.

Door: Gijs de Swarte

De Albert Cuypmarkt

‘Amsterdam… ze zeggen dat je bent veranderd.’ Leek me goed om dat eens te checken. En wel door over de markt der Nederlandse markten te lopen, vroeg in de ochtend, als het leven nog argeloos is. Vroeg is zeven uur. De stad schemert nog wat. Je kan het koeren van de duiven horen. En de metaalachtige stem die van onderuit het metrostation waarschuwt voor zakkenrollers schalt over de lege straat. ‘Be aware of pickpockets on this station.’ Op het balkon van een derde verdieping bewegen wat doorgehaalde jongens in overhemden op een lichte housebeat. Meeuwen vechten om het door blikjeszoekers rond de vuilnisbakken verspreide afval.

De stad wordt wakker

De opbouwers scheuren over de markt met hun elektrische wagentjes en de karren waarop de ijzeren staketsels, de planken en het zeil liggen waarvan de kramen gemaakt worden. De eerste rolkoffers komen voorbij op weg naar de metro en de ochtendvluchten van Schiphol. De eerste yup in trainingsoutfit komt uit een deur zetten. Benny’s Chicken veegt zijn toonbank schoon. De man, misschien is het J.C. van Gemert, van Vispaleis J.C. van Gemert en zonen, steekt de vlag in een houder aan de zijkant van zijn kraam. ‘Voordeelgordijnen’ heeft alles al uitgestald en voor Eetcafé de Markt (sinds 1931) zitten de mannen al aan het bier en de koffie. Een van de opbouwers, blij misschien dat hij bijna klaar is, roept, ‘Lekker bouwe, ouwe rauwdouwer’.

André Hazes beeld

‘Hee lelijk ding. Ben je godverdomme doof, vuile pannenkoek dat je daar rondloopt’, schreeuwt een marktkoopman naar de man in de kraam naast hem. Je kan je voorstellen dat het door iemand uit een andere stad als een totaal uit de hand lopende ruzie geïnterpreteerd zou kunnen worden. Maar hij heeft alleen maar de sleutel nodig van een gezamenlijke opslagruimte. De aangeschreeuwde man tikt tegen z’n oor, ‘Sorry, je hoort ook niks als je die dingen in hebt.’ En op de hoek van de Albert Cuyp en de Ferdinand Bol staan twee oudere vrouwen. De ene zonder rollator zegt tegen de ander, ‘Ah schat, is toch lekker, heb je effe ‘n lopie’. En als je recht voor het beeld van André Hazes staat zie je precies boven zijn schouder een Heineken lichtbak hangen. Er is veel veranderd maar de basis lijkt ongewijzigd.

‘Lekker bouwe, ouwe rauwdouwer’.