SaturDaily: statiegeld op kleding een revolutie in de mode-industrie

Statiegeld op kleding, het lijkt een bizar idee, maar het kledingbedrijf New Optimist doet het. Op 13 september lanceerde het bedrijf de nieuwe wintercollectie. Vanaf 17:00 worden de genodigden verwacht om de collectie te bekijken, maar de kers op de taart? Dat is het nieuwe statiegeldsysteem.

De festiviteiten van vanavond vinden plaats in het atelier van New Optimist in hartje Amsterdam. Het gebouw was ooit een lagere school en dat is duidelijk te merken. Als je naar binnen loopt door de grote deur kom je in een lange gang terecht. In de eerste twee oud-lokalen aan de rechterkant staat nu de nieuwe collectie van New Optimist tentoongesteld. Om half 5 zijn de voorbereidingen nog in volle gang, de hapjes staan al klaar op grote dienbladen en een aantal mensen is druk bezig om de drankjes alvast te garneren. Co-founder Xander Slager overziet het allemaal, hij heeft wel even tijd om over het nieuwe systeem te vertellen.

Statiegeld op kleding

‘New Optimist heeft drie belangrijke pijlers: wij zijn lokaal, sociaal en circulair. Statiegeld op kleding is een belangrijke ontwikkeling in onze circulaire doelstelling.’ Xander legt uit dat veel kleding na gebruik op textielhopen in Afrika en Azië belandt. ‘Wij willen dit tegengaan door statiegeld te vragen op onze kleding.’ Xander laat zien dat aan elk kledingstuk een QR-code is genaaid. ‘Deze code kan je scannen. Vervolgens zie je waar je het kledingstuk in kan leveren, hoeveel statiegeld je er voor terug kan krijgen en wat er mee gebeurt.’ Vol enthousiasme vertelt Xander dat je om te beginnen de kleding in kunt leveren op vijf verschillende plekken. ‘Daarnaast maakt het niet uit in welke staat je kledingstuk verkeert. Al heb je de mouwen er vanaf geknipt, je kan het altijd inleveren! Sommigen kunnen gewoon direct weer verkocht worden en anderen hebben misschien eerst een reparatie nodig. Als we echt niks meer met een kledingstuk kunnen wordt het vervezeld en gebruikt als nieuw materiaal.’

Stichting N.E.W

Haiko Huvenaars is één van de ontwikkelaars van het statiegeldsysteem. Hij is blij dat het systeem nu eindelijk gelanceerd wordt. Samen met Lex Raijmakers zette hij het bedrijf Candour.Digital op. ‘Wij waren al langer bezig met de vraag: “hoe maken we de mode-industrie duurzamer?”. Toen we New Optimist tegenkwamen, merkten we dat we een gezamenlijke missie hadden. In februari hebben we onze krachten gebundeld en toen ging het heel snel.’ Het systeem is nu ondergebracht bij een stichting. Stichting N.E.W kan zonder winstoogmerk opereren. Het statiegeld wordt daar ondergebracht. Dat maakt het veilig voor kopers, het geld zal daar immers niet zomaar verdwijnen. ‘Wat ook een voordeel is aan het beheer onder een stichting, is dat andere bedrijven zich ook makkelijk kunnen aansluiten.’ Haiko hoopt dat andere kledingbedrijven zien hoe het systeem werkt en ook enthousiast worden.

Ondertussen stroomt het atelier vol met bezoekers. Voor elke bezoeker wordt een drankje ingeschonken en al vrij snel komen de dienbladen met hapjes uit de keuken. Xander begroet iedereen opgewekt en ook Haiko raakt snel aan de praat met mensen. Er loopt een fotograaf rond die tevergeefs midden in de mensenmassa de lancering probeert te vereeuwigen. Nelleke Wegdam, de tweede founder van New Optimist, wordt omringd door een groep geïnteresseerden. Ze legt uit hoe hun bedrijf tot stand is gekomen.

De drie pijlers van New Optimist

‘Xander en ik zijn dit bedrijf bijna drie jaar geleden begonnen. We merkten dat de mode-industrie een bedrijfstak was die echt toe was aan verandering.’ Ook Nelleke begint over hun drie pijlers. ‘Wij zijn een sociaal atelier, dat betekent dat we de tijd nemen voor onze medewerkers.’ Ook mensen die een afstand hebben tot de arbeidsmarkt kunnen bij New Optimist rekenen op een fijne werkomgeving. Daarnaast produceert het bedrijf dus alleen lokaal. Alle kleding die ze maken wordt gemaakt in hun atelier in Amsterdam. ‘Wij gaan voor een holistische aanpak. Het maken van winst staat bij ons dus niet op de eerste plaats. Wij zijn ook een steward-owned bedrijf.’ Nelleke beschrijft de huidige situatie van New Optimist. ‘We hebben nu nog wel een flink aantal aandeelhouders. Dat zijn mensen die in ons geïnvesteerd hebben. Zij blijven aandeelhouder totdat wij hun investering terug kunnen betalen. Als uiteindelijk alle aandeelhouders afbetaald zijn, blijft er een stichting over die volledige zeggenschap heeft. Die stichting handelt zonder winstoogmerk. Zo blijft onze missie gewaarborgd.’

Toekomst

Nelleke hoopt dat de mode-industrie ziet dat verandering mogelijk is. ‘Ik hoop dat wij in de toekomst meer sociale ateliers kunnen openen.’ Op die manier kunnen ze hun bedrijfsvoering uitbreiden en het optimisme verspreiden. Eén ding is duidelijk, Xander, Haiko en Nelleke zijn alle drie overtuigd van hun idee. Niet voor niets hebben ze hun statiegeldsysteem ondergebracht bij een aparte stichting. Ze hopen hierdoor meerdere bedrijven aan te trekken. Ze zijn hoopvol en optimistisch. Gezien het aantal bezoekers dat ze trekken is dat misschien wel terecht. Wie weet, misschien is deze lancering het begin van een revolutie in de mode-industrie.

Geschreven door Job Koskamp