Koningin Máxima onthult ‘True Cost’ ananas

De eerste ‘True Cost ananas’ is afgelopen week onthuld. Hare Majesteit koningin Máxima presenteerde de ananas op dinsdag 4 december in Waddinxveen tijdens een werkbezoek aan het distributiebedrijf Eosta. Aan de bekendmaking zaten echter een prijskaartje en een debat vast.

De ‘ware kosten’ van de Nature & More ananas bedroegen namelijk 2,85 euro, volgens Volkert Engelsman, directeur van Eosta. ‘Tegen die prijs kan de ananas biologisch geteeld worden op een manier die goed is voor mens en milieu, in plaats van verborgen kosten af te wentelen op toekomstige generaties.’

Koningin Máxima bezocht Eosta naar aanleiding van de gewonnen Koning Willem I Plaquette voor Duurzaam Ondernemerschap in 2018. Eosta werd daarmee gekozen tot meest duurzame bedrijf van Nederland. De organisatie werd met name bekend door het consumentenmerk Nature & More dat werkt met het zogeheten ‘trace & tell’ transparantiesysteem. Nature & More levert groente en fruit dat vrij is van gentech, pesticiden en kunstmest. Daarbij gaat het om de transparantie over de impact van de productie op mens en planeet.

Werkelijke kosten

Centraal bij het bezoek stond het thema ‘True Cost Accounting’, een methode om de verborgen kosten van productie voor mens en milieu mee te nemen in winstberekeningen en prijsbepalingen. Tijdens het debat kwamen onder meer de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN en de weg naar een nieuwe inclusieve winstdefinitie ter sprake. Onder de sprekers waren onder andere Klaas Knot, president van De Nederlandsche Bank, minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, president Felix Prinz zu Löwenstein van de Duitse biologische koepel BÖLW, maar ook hoogleraar gezondheidswetenschappen Jaap Seidell, president Peter Bakker van de World Business Council for Sustainable Development en Marjan Minnesma van Urgenda.

De berekening voor de ware kosten van de ananas zijn gebaseerd op twee rapporten van de Wereldvoedselorganisatie van de VN. ‘De ecologische en sociale kosten komen daarin wereldwijd neer op 4,8 biljoen ofwel 4.800 miljard dollar. Dit is net zoveel als de commerciële waarde ofwel de totale omzet van de wereldvoedselproductie. Dat betekent dat de ‘ware prijs’ van de wereldvoedselproductie, als je de verborgen kosten meetelt of ongedaan wilt maken, bijna twee keer zo hoog zal worden’, zegt sustainability coördinator Alexis Erp van Eosta. Een gangbare ananas van 1,47 euro met verborgen kosten, zou dus bijna twee keer zoveel moeten kosten.

Nieuwe economie

Gastheer Engelsman lichtte toe: ‘We gaan onvermijdelijk toe naar een nieuwe economie waarin de verborgen kosten voor mens, milieu en samenleving voortaan worden meegerekend in de winst- en verliesrekening. Aan de wetenschap de uitdaging om de werkelijke maatschappelijke kosten in kaart te brengen. Aan de overheid de uitdaging om een gelijk speelveld in de markt te creëren, waarin de vervuiler betaalt.’ Daarbij is het aan de financiële sector en het bedrijfsleven de uitdaging om duurzaamheid uit het isolement van de stafafdelingen te verlossen en in te laten dalen in het DNA van financiële risico analyses en de winst en verliesrekening.

Risicoanalyses

Tijdens het debat kwam wel naar voren dat de internationale financiële wereld al volop bezig is met het berekenen van verborgen kosten. Zo voerde de Nederlandsche Bank begin oktober klimaatstresstests door op institutionele beleggers. Daaruit bleek dat er 159 miljard euro aan belegd vermogen staat te verdampen, alleen al als gevolg van de mogelijke heffing op CO² ofwel broeikasgasbeprijzing. Dankzij dit soort risicoanalyses begint duurzaamheid door te sijpelen in de financiële wereld.

Engelsman voegde toe: ‘We moeten overigens wel verder kijken dan alleen de cijfers. Uiteindelijk ligt er een zingevingsvraag aan de basis van onze economie. Hoe definiëren wij winst eigenlijk? Wat willen wij als mensheid? Dan kom je al snel tot de conclusie dat een vitaal ecosysteem, gezondheid en een menswaardige samenleving ook winst zijn. Een inclusieve winst. Dat is de kern van de nieuwe economie waar we naartoe gaan.’

In het debat werden de 17 Sustainable Development Goals (SDG) van de VN als leidraad gesteld voor het inrichten van de nieuwe economie. Engelsman: ‘Er moet een gemeenschappelijk doel zijn, als je krachten wilt bundelen. De zeventien SDG’s worden door de hele wereldgemeenschap omhelsd. Dat is een uniek gegeven en een grote kans.’

Lees ook de Duurzame Troonrede van Volkert Engelsman ‘Alleen dooie vissen gaan met de stroom mee’