Helsinki wil over een paar jaar slim autovrij worden

Milieu-activisten en stadsplanners over de hele wereld dromen al jarenlang van een wereld met weinig of geen auto’s, om steden makkelijker en veiliger te maken om in te leven, en met minder CO2-uitstoot. In Helsinki proberen ze die droom waar te maken.

De burgemeesters van een aantal steden, zoals Parijs, Athene en Mexico City, hebben hun regeringen ertoe gezet om auto’s in 2025 te verbieden. Andere grote steden, zoals Oslo en Londen, hebben gedeeltelijke moratoria opgelegd. De Finnen hebben een andere insteek: wat als we de stad zo zouden kunnen veranderen, dat het hebben van een auto financieel onaantrekkelijk is?

Dat is de gedachtegang in Helsinki. Want auto’s zijn sowieso duur – vooral als je meerekent hoeveel procent van de tijd ze uiteindelijk stilstaan, niets te doen. ‘Gemiddeld wordt een particuliere auto 4 procent van de tijd gebruikt,’ zegt Ville Lehmuskoski, CEO van Helsinki City Transport, de organisatie die toezicht houdt op de openbare transportinfrastructuur van de Finse hoofdstad. ‘De andere 96 procent … vertegenwoordigt een enorm verlies aan middelen.’

Maar wat als je dat verloren potentieel zou kunnen benutten, van auto’s van een hele stad? Dat is wat Helsinki probeert te doen via een vloeiende transformatie van het openbaar vervoer systeem. Transit-gebruikers zouden een startpunt en een bestemming moeten opgeven via een mobiele app, die dan als reisplanner en universeel betaalplatform gaat fungeren, voor alles van zelfrijdende auto’s en bussen tot gedeelde fietsen en veerboten.

Als dit concept succesvol wordt, zou het systeem kunnen concurreren met privé auto-eigendom qua kosten en gemak. En wat net zo belangrijk is: het kan miljoenen euro’s vrijmaken die anders in autobezit worden gestoken. ‘Dat geld komt beschikbaar om de economie op een effectievere manier te versnellen of om de maatschappij zinvol ten goede te komen,’ zegt Lehmuskoski.