Chris James: Wie zijn stem durft te laten horen, heelt zichzelf Tijn Touber | 79 september 2005 issue Kom een paar minuten te laat voor een workshop van de Australische stemtherapeut Chris James binnen en u treft een groep grommende en kreunende volwassenen. Het is James’ manier om cursisten op hun gemak te stellen. ‘Een volledige grom is het meest ontspannende geluid dat de stem kan maken’, weet James. Overigens: ‘Ook een hartgrondige “aaahhh” werkt rustgevend.’ Klinkt simpel, maar voor veel mensen is deze eerste oefening al een confrontatie. Veel mensen hebben het afgeleerd hun stem volledig te laten klinken; ze hebben te vaak gehoord dat die ‘vals’ is. Chris James heeft een prachtige stem met een groot bereik. Het is gemakkelijk om je te laten meevoeren door de verstillende mantra’s die hij zingt. Maar James is er helemaal niet op uit om anderen mooi te laten zingen. Iedere stem is mooi, vindt James, zolang die maar authentiek is. ‘Je natuurlijke stem leren kennen, is niet hetzelfde als leren zingen. Ik geef geen zanglessen, ik bedrijf therapie. Je stem is een manier om te helen.’ Volgens James onderdrukken mensen hun eigen stem, omdat ze niet goed luisteren. Ze hebben zich