Biedt een analyse van uw handschrift inzicht in uw persoonlijkheid? Ode ging naar een grafologe om het antwoord te vinden. Over grafologie Ter voorbereiding op mijn ontmoeting met grafologe Maresi de Monchy, werd mij verteld een handgeschreven tekst in te leveren op een ongelinieerd A4’tje. De inhoud deed niet ter zake; de tekst was voldoende om mijn handschrift te laten analyseren – en daarmee mijn persoonlijkheid. Dat klonk grappig ouderwets, net zoiets als je hand laten lezen of je astrologische kaart laten trekken. En dat is meteen de kritiek op grafologie, de studie en analyse van handschriften: je schrijft wat vage algemeenheden op, je bouwt enkele onzekerheden en tegenstellingen in en je houdt houdt het vooral positief en flatterend. Dit staat bekend als het zogeheten Barnum-effect, vernoemd naar de showman P.T. Barnum die in de negentiende eeuw door Amerika rondreisde met een rariteitenkabinet. Zijn specialiteit: gedachten lezen. Waarom was hij succesvol? Hij verwoordde het op zo’n manier dat iedereen er wel iets van zichzelf in herkende. Verwijzend naar het Barnum-effect, en het gebrek aan valsificatie en consensus onder de beoefenaars, is grafologie in deze tijd van no-nonsense meerdere malen vernietigend beoordeeld in rapporten en dissertaties. Toch was het nog maar