Teije Brandsma: ‘Het slagveld van Dafur was een keerpunt’

Wat er ook over ons bestaan te melden valt, er zijn altijd mensen die het voor anderen willen verbeteren. Van kinds af aan meegekregen, door persoonlijke ervaringen geïnspireerd geraakt, intrinsiek aanwezig? Aan het woord Teije Brandsma, van oorlogsverslaggever tot communicatiedeskundige in goede zaken.

‘Een oorlogstrauma heb ik niet, nee. Maar er zijn natuurlijk wel wat momenten geweest. Ik denk nu aan het conflict in Darfur dat ik versloeg voor de Telegraaf. Driehonderdduizend doden en een miljoen vluchtelingen. Hoe de mensen vanuit een soort zandstorm aankwamen strompelen en om ons heen neervielen. Je probeert wat bij te doen… met water, met eten, een aspirientje… Alles is ontoereikend. Toen ik daarvan terugkwam zag ik bij iedereen mensen de schedel, niet het gezicht. Maar dat trok na een dag of drie, vier weer weg. In het Midden-Oosten waar ik als correspondent bij meerdere conflicten was, heb ik me naast mijn werk, op salsa dansen toegelegd. Ja salsa, werkte goed; een mechanisme dat aangaf hoe naast al het kwaad het goede ook nog steeds een plaats heeft. Dus nee… ik heb daar niets aan overgehouden. Het was geweldig om te doen, hoe ontluisterend het soms ook was.’

Keerpunt

Maar Darfur was wel een keerpunt. Het was wel het moment waarop ik besloot, waarnemen is niet genoeg, ik wil aan de kant staan waar wat gedaan wordt. Dat doe ik nu voor non-profits en bedrijven met maatschappelijk waardevolle initiatieven, organisaties zoals Humanitas, Vluchtelingenwerk, het Armoedefonds en Stichting Lezen en Schrijven. Dat gaat dan over mediaplannen, crisis-communicatie, persberichten, opiniërende artikelen en speeches schrijven, en natuurlijk free publicity genereren. Elke club moet zich dezer dagen laten zien. En alles en iedereen heeft een verhaal te vertellen. Wat ik wel kan zeggen, zonder meteen al te kritisch te willen klinken, is dat zelfs de grootste beursgenoteerde ondernemingen vaak niet weten wat hun verhalen zijn en hoe ze die het beste kunnen verwoorden. Als ervaren journalist heb je jaren met die vragen geleefd. Wat is het verhaal? En hoe bied ik dat het publiek op de beste manier aan. Het is, wat je ook meet en weet, niet altijd even makkelijk om aan te geven welke van die inspanningen welk bedrag aan bijvoorbeeld donaties oplevert maar dat het veelal om levensader gaat staat wel vast.’

‘Je probeert wat bij te doen… met water, met eten, een aspirientje… Alles is ontoereikend.’

Impact maken

‘Een logische vraag is natuurlijk ook in hoeverre dit bevredigend is als je mijn nogal enerverende loopbaan van daarvoor in overweging neemt. Ik denk dat het onderdeel is van een logische ontwikkeling. Er tussen staan en het zien gebeuren was geweldig. Maar als je ziet hoe de wereld werkt en hoe bepalend de politiek en de grote organisaties zijn, dan ga je er ook over nadenken hoe je binnen die realiteit veel meer impact kunt maken. Het is iets afstandelijker misschien maar veel effectiever.’

Tekst: Gijs de Swarte