Paradijs

TEKST: VAN DE OCEAAN, VIA ILCO VAN DER LINDE   FOTO: AJA RADL

Met de winter voor de deur zullen je gedachten vast wel eens afdwalen naar herinneringen of dromen van de allermooiste vakanties, nietwaar? Bijna iedereen wordt blij van de gedachte aan parelwitte stranden met wuivende palmen, strakblauwe lucht en helder, turquoise water eromheen. Paradijs noemen we dat! Het decor voor huwelijksreizen en de mooiste films. Om zoiets met eigen ogen te kunnen aanschouwen willen mensen soms hun hele leven sparen. Maar vragen jullie je wel eens af wie dat paradijs eigenlijk heeft gemaakt? C’est moi! Althans, mijn papegaaivissen, zij verdienen de meeste eer. In de afgelopen miljoenen jaren hebben zij al die paradijzen op aarde gemaakt, echt waar! Met noeste arbeid, al knagend en poepend, serieus!

Mijn papegaaivissen zijn niets minder dan een zwemmend wonder. Wist je dat ze allemaal als vrouwtjes worden geboren? Ze leven in een soort van harem met één mannetje, dat hen beschermt. Pas zodra het mannetje komt te overlijden transformeert één van de vrouwtjes tot man. Waarschijnlijk voorkomt dit een hoop geruzie, want de vrouwtjes zijn voortdurend hard aan het werk en de mannetjes zijn vooral bezig met het afbakenen van hun territorium. Voor velen van jullie op land klinkt dat wellicht vertrouwd?

‘Ook voor jullie eigen aardse paradijs hebben jullie mij, de Oceaan, nodig.’

Ook in de nacht hebben de papegaaivissen iets bijzonders ontwikkeld, dat hun veiligheid bevordert. Ze omhullen zich met een soort cocon van slijm, waardoor ze nauwelijks zichtbaar zijn en geen enkel ander dier ze kan ruiken. Fascinerend, toch?!

Hun naam hebben ze te danken aan hun bek, die lijkt op de snavel van een papegaai. En wellicht speelt ook de prachtige, bonte kleur hierbij een rol, die de papegaaivissen op latere leeftijd krijgen. In die bek zitten maar liefst duizend ijzersterke tanden, netjes opgesteld in vijftien rijen. Met die tanden knabbelen ze aan de algen op de koralen en daarbij worden vaak ook flinke brokken koraal verorberd. Dat koraal wordt vermalen en verteerd en uiteindelijk ook weer uitgepoept, als prachtig wit zand, dat ik bij vloed op zo’n eiland neerleg. Per jaar poept een papegaaivis maar liefst vierhonderd kilo paradijszand en zo heb ik, samen met mijn papegaaivissen, jullie droom gecreëerd.

Maar die droom is kwetsbaar, net als het koraal. Door de opwarming van de aarde ben ik zelf ook warmer dan ooit. Sterker nog, ik vang de meeste hitte op en rem zo de klimaatverandering af, maar dat is niet zonder consequenties. Zodra ik slechts één graad warmer word (en ik ben helaas al hard op weg…) sterven de algen op mijn koralen af, daarna verbleken de koralen en vervolgens sterven die zelf ook. En zonder koralen is er geen voedsel voor de papegaaivissen en daardoor verdwijnen uiteindelijk ook de witte stranden, die jullie zo bewonderen. Misschien hield je nog niet van mij en ook nog niet van al dat prachtige leven in mij, maar ook voor jullie eigen aardse paradijs hebben jullie mij nodig. Verhitting brengt je paradijs in gevaar, wat een metafoor! Hoe je mij beschermt en waarom je mij beschermt, dat boeit me eigenlijk niet zo, al doe je het vanuit eigen belang, maar lieve mensen, doe het wel. •