Wat is activistisch beleggen en wat is je invloed als belegger?

Hoe zorg je dat activistisch beleggen echt effect heeft en hoe zorgt Triodos Bank dat ze invloed uitoefenen op de bedrijven waar ze in investeren? Om antwoorden te vinden op deze vragen ging Jelle Derckx van Growthinkers o.a. in gesprek met Johanna Schmidt, Investment Strategist bij Triodos Investment Management.

DOOR: JELLE DERCKX

‘Kun jij je werknemers een leefbaar loon betalen?’ Dit vroeg Johanna Schmidt, Investment Strategist bij Triodos Investment Management, aan een manager van een kledingfabriek uit India. Ze kwam met hem in gesprek omdat hij werkt voor één van de merken waar de beleggingsfondsen van Triodos Bank in investeren.

‘Nee’, was zijn stellige en korte antwoord. ‘Maar waarom dan niet?’,vroeg Johanna. ‘Omdat mijn werknemers niet productief genoeg zijn.’ Zijn antwoord was voor Johanna tekenend voor hoe ons kapitalistische systeem nu werkt. ‘Hij zou ook dit gezegd kunnen hebben: ‘De merken waar ik voor werk zouden eens moeten kijken naar hun winstmarges.’

Een grote uitdaging dus, omdat dit zo diepgeworteld in onze economie zit. Hoe verander je een kapitalistisch systeem zodat het de goede kant op gaat en we de aarde bewoonbaar houden? Het blijft de grote vraag van deze tijd, en als ik daar met Johanna zit voelt het ook groot. Wat we wel kunnen doen is er over blijven praten en geld bewust een duurzame kant op sturen, en dus doen we dat.

Johanna vertelt mij over hoe ze als Investment Strategist op verschillende manieren invloed probeert uit te oefenen op bedrijven, zoals op het gebied van leefbare lonen, maar ook op andere investeerders. Dit noemen we activistisch beleggen.

Wat is activistisch beleggen?

Activistisch beleggen is invloed uitoefenen op het bedrijf waar je in belegt door met ze in gesprek te gaan en door te stemmen op aandeelhoudersvergaderingen. Hoe meer aandelen je hebt, hoe meer invloed je hebt. Dit wordt ook wel ‘engagement’ genoemd. Je participeert in een bedrijf om daar te kijken wat je positief kunt veranderen.

Andere belangrijke vragen zijn: Wat doe je met je stem? Welke strenge selectiecriteria hanteer je en welke consequenties verbind je eraan wanneer een bedrijf niet voldoende impact maakt? Deze vragen bepalen uiteindelijk of je met activistisch beleggen ook écht iets gedaan krijgt.

Ik vroeg me vervolgens af of ik met mijn passieve fondsen ook naar aandeelhoudersvergaderingen kon gaan en dus belde ik mijn broker. ‘Nee helaas meneer, die optie zit niet in het pakket van een passief fonds’, vertelde de medewerker van de klantenservice mij.

Ik leerde dat dit ook niet kan als je in een Triodos-fonds belegt. Het verschil is wel: medewerkers van Triodos die bijvoorbeeld het mixfonds met aandelen van beursgenoteerde bedrijven beheren gaan wél naar die aandeelhoudersvergaderingen en proberen daar nadrukkelijk beleid te beïnvloeden indien nodig. Een passief fonds gebruikt zijn stem, zijn invloed, niet.

Invloed op de keten

Triodos is ook lid van het Platform for Living Wages waar Johanna nauw bij betrokken is. Via dit platform komen financiële instellingen samen om bedrijven waarin wordt geïnvesteerd aan te moedigen, te ondersteunen, te beoordelen en te controleren op hun inzet voor leefbare lonen. Op dit moment zijn er namelijk nog geen beursgenoteerde bedrijven die leefbare lonen voor hun hele toeleveringsketen mogelijk maken.

Via dit platform komt Johanna in aanraking met een grote fast fashion-keten die we allemaal kennen. Triodos Bank investeert hier niet meer in, maar een andere financiële instelling aangesloten bij Platform for Living Wages nog wel.

Dus stelde Johanna tijdens het gesprek met het fast fashion-merk een belangrijke vraag:

‘Wat doen jullie om leefbare lonen mogelijk te maken in de wereldwijde modeketen? Of anders gezegd: het betalen van eerlijke prijzen aan fabrieken en leveranciers zodat zij leefbare lonen kunnen betalen aan de werknemers?’

De fast fashion-keten komt als reactie met wat data, maar geeft geen concreet antwoord op de vragen. Vervolgens zegt Johanna dat ze onlangs heeft gezien dat het merk een beroemd persoon heeft ingehuurd om namens het merk te praten over duurzaamheid.

‘Hebben jullie ook budget om eerlijke prijzen te betalen, om daarmee leefbare lonen mogelijk te maken?’

Johanna krijgt weer geen duidelijk antwoord en ze blijft licht gefrustreerd achter. Na het gesprek praat ze verder met de partij die nog steeds investeert in deze keten en stuurt er op aan om de fondsmanager hier nog eens goed naar te laten kijken.

Het mooie is dat Johanna in haar functie bij Triodos Investment Management helemaal kan uitdragen waar ze achter staat. Haar passie om iets te veranderen voor het goede is duidelijk te zien als ik haar spreek voor mijn onderzoek.

Ultimatum stellen

‘Een effectieve manier om activistisch beleggen te gebruiken als invloed is een ultimatum stellen’, vertelt Hans Stegeman, Chief Economist bij Triodos Bank, mij in een ander gesprek dat ik bij Triodos Bank had. ‘ABP — het grootste pensioenfonds van Nederland — is bijvoorbeeld uit Shell gegaan. PFZW (de tweede grootste van Nederland) heeft nu tegen Shell gezegd: ‘We gaan nog een paar jaar serieus met jullie in gesprek. Als we zien dat dat geen zin heeft, stappen we eruit. Dat is een veel effectievere manier om iets gedaan te krijgen.’

In mijn gesprek met Dimitri Willems, Fund Manager Triodos Pioneer Impact Fund bij Triodos Investment Management, vertelt hij over de invloed op bijvoorbeeld een verpakkingsbedrijf als DS Smith. Dimitri heeft als Fund Manager geregeld contact met bedrijven waar zijn fonds in investeert. DS Smith heeft als missie om in 2030 geen ‘landfill waste’ te hebben. Deze doelstelling is tot stand gekomen mede door de gesprekken met Triodos. Triodos blijft hier in volgende gesprekken ook naar vragen. Hoe gaat het met deze doelstelling en kan DS Smith laten zien wat de voortgang is?

Door de gesprekken met medewerkers van Triodos leerde ik dat ze druk bezig zijn om verandering teweeg te brengen. Het gaf me een gerust gevoel, maar vind het ook belangrijk dat meer mensen dit weten. Dit speelt zich namelijk hoofdzakelijk achter de schermen af.

Wat ga ik doen met mijn beleggingsportefeuille?

Voordat ik mijn veranderingen deel, wil ik graag vermelden dat dit de keuzes van mijn partner Claire en mijzelf zijn. Ze moeten niet gelezen worden als ‘doe dit ook’. Het zijn stappen die passen bij onze situatie en voorkeuren, en die zijn voor iedereen anders.

Claire en ik hebben besloten dat we vanaf 2023 onze maandelijkse inleg gaan doen via Triodos Bank. Het bedrag dat we voor ons pensioen hebben opgebouwd bij een andere partij, laten we voorlopig staan.

Alles wat we in de toekomst gaan beleggen zal via Triodos Bank gaan. De kosten voor de impactfondsen van Triodos zijn wat hoger dan die van de passieve fondsen waarin we ook beleggen, maar dit vinden we het waard. Ik heb nu geleerd waar je voor betaalt en dat dat hard nodig is voor meer duurzame impact. We willen gaan ervaren hoe het beleggen bij Triodos Bank is en we sluiten niet uit dat wat we bij een andere partij hebben opgebouwd uiteindelijk gaan verplaatsen.

Qua verdeling denken we aan 80 procent in fondsen met beursgenoteerde bedrijven en obligaties zoals Triodos Global Equities Impact Fund en de 3 mixfondsen (defensive, neutral en offensive). We denken dat we met hoofdzakelijk beursgenoteerde bedrijven ongeveer hetzelfde risico lopen als met onze huidige portefeuille. 20 procent willen we vervolgens gaan beleggen in private equity/debt, met meer risico maar wel meer duurzame impact. We denken nu aan 10 procent in Triodos Groenfonds en 10 procent in Triodos Multi Impact Fund.

Waarom deze fondsen?

• Triodos Groenfonds

Dit fonds investeert in 300 groene projecten actief in de biologische landbouw, duurzame energie, duurzaam bouwen en natuur en landschap. Bijna allemaal gevestigd in Nederland. Het fonds spreekt me aan omdat je directe duurzame impact stuurt naar Nederlandse bedrijven die het anders doen en geen groot bedrijf op de beurs zijn. Het lijkt me ook leuk om in de toekomst meer te weten te komen van de bedrijven die in dit fonds zitten.

Het andere mooie vind ik dat je belegging in dit fonds in aanmerking komt voor belastingvoordeel.

• Triodos Multi Impact Fund

Met dit fonds beleg je in acht beleggingsfondsen van Triodos Bank:

Triodos Fair Share Fund, Triodos Microfinance Fund, Triodos Food Transition Europe Fund, Triodos Energy Transition Europe Fund, Triodos Groenfonds, Triodos Pioneer Impact Fund, Triodos Euro Bond Impact Fund en Triodos Emerging Markets Renewable Energy Fund.

Dit fonds heeft de meeste brede spreiding en dat heeft altijd mijn voorkeur. Je spreidt wat mij betreft met dit fonds niet alleen je risico maar ook je impact.

Beleggen voor onze dochter

Het geld van onze dochter Lou gaat naar één van de mixfondsen of Triodos Global Equities Impact Fund. Waarschijnlijk wordt dit Triodos Impact Mixed Fund – Offensive. Vanwege de lange termijn kan de belegging in dit fonds hopelijk beursschommelingen opvangen en daardoor tussentijdse verliezen goedmaken.

Buffer op orde

Wat ik nog graag wil vermelden, is dat voordat je begint met beleggen het belangrijk is dat je je spaargeld op orde hebt. Met de Nibud BufferBerekenaar kun je eenvoudig uitrekenen hoeveel in jouw geval minimaal verstandig is. Die buffer is belangrijk; beleggingen kunnen ook minder waard worden. Door de stijgende inflatie hebben we besloten om onze spaarbuffer te verdubbelen. •

Dit was het laatste artikel van het onderzoek van Jelle. Lees de artikelen op theoptimist.nl. Benieuwd naar meer informatie over beleggen met positieve impact bij Triodos Bank? Ga naar triodos.nl.

Disclaimer: de informatie in dit artikel is geen beleggingsadvies en je blijft zelf verantwoordelijk bij opvolgen ervan. Let op: beleggen gaat gepaard met risico’s, je kunt je inleg (deels) verliezen.