Fatsoenlijk ondernemen voortaan verplicht

Er komt een Europese wet die bedrijven verplicht om rekening te houden met mens en milieu. Niet alleen in Europa, maar op iedere plek in de wereld die onderdeel vormt van de productieketen van een bedrijf dat hier zaken doet.

Gisteren stemde het Europees Parlement in met een ingrijpend wetsvoorstel. Dit moet het onmogelijk maken om in Europa producten te verkopen die door de inzet van dwangarbeid of slavernij zijn gemaakt. Dit zou bijvoorbeeld kunnen betekenen dat er een einde komt aan uitbuiting en mishandeling in de kledingindustrie. Maar ook dat er een halt wordt toegeroepen aan Europese bedrijven die elders in de wereld onherstelbare milieuschade aanrichten.

Overkoepelend

Inmiddels heeft een aantal partijen in de Tweede Kamer bekendgemaakt dat zij zich scharen achter strenge wetgeving. Zij kondigden een initiatiefwet aan die in Nederland moet gaan gelden. Initiatiefnemer voor de nieuwe Europese wet Lara Wolters (PvdA) is blij met de Nederlandse inzet, maar ziet vooral een rol voor een overkoepelende Europese aanpak. Die moet voorkomen dat er oneerlijke concurrentie ontstaat tussen bedrijven in Europa. ‘Europa loopt nu voorop in de strijd voor eerlijk en duurzaam ondernemen. Onleefbare lonen, ontbossing, kinderarbeid: het moet tot het verleden behoren. Iedereen is gebaat bij het stoppen van milieuvervuiling en het beschermen van mensenrechten. Europa kan regels opstellen voor 450 miljoen consumenten en 27 landen tegelijk. Dat geeft ons de macht van de massa om standaarden af te dwingen.’

Zorgplicht

Volgens Wolters krijgen bedrijven voortaan de zorgplicht om misstanden in hun aanvoerketen te voorkomen en te verhelpen. Ook slachtoffers, waar dan ook ter wereld, kunnen bedrijven hierop aanspreken. De bewijslast ligt met de nieuwe wet voortaan bij de bedrijven. ‘Regels zijn hard nodig blijkt. Zo zijn bijna alle grote, in Nederland actieve kledingmerken betrokken bij Oeigoerse dwangarbeid. In Curaçao heeft het Nederlandse bouwbedrijf BAM straffeloos koraalriffen kapot gemaakt.’ De initiatiefwet gaat nu naar de Europese Commissie, die dan mogelijk in juni met een wet komt. Die wet moet dan nog wel de goedkeuring krijgen van de afzonderlijke lidstaten. ‘Hoe meer lidstaten zich hierachter scharen, hoe scherper we de wet kunnen verankeren voor alle bedrijven die in Europa zaken doen.’

(foto: Fahad Faisal)